Omschrijving

Het mag gezegd worden: gedrag is ‘in’ in de veiligheidskunde. Ondanks het feit dat bedrijven hun veiligheidszaken op papier prima op orde kunnen hebben, worstelen zij vaak met de praktijk, die altijd een stuk weerbarstiger is. Dat komt volgens hen door het gedrag van de medewerkers die het werk net even anders doen dan op papier staat. Of totaal anders doen. Waarom doen mensen dat? En, hoe komt hun gedrag eigenlijk tot stand? Hoe kun je gedag beïnvloeden? Kun je gedrag wel beïnvloeden?

Antwoorden op al deze vragen kunt u in dit boek lezen. Inderdaad: antwoorden. Er is namelijk geen eenduidig antwoord te geven op de vragen wat gedrag precies is, hoe gedrag tot stand komt, en hoe je gedrag mogelijk kunt beïnvloeden. Gelukkig maar, want dat vergroot onze mogelijkheden om gedrag daadwerkelijk te begrijpen en misschien ook te veranderen.

In dit boek bespreken diverse deskundigen gedrag vanuit hun eigen perspectief. Het gedrag van individuen en het gedrag van groepen. Zij putten daarbij zowel uit degelijk, wetenschappelijk onderzoek, als uit eigen ervaring. Achtereenvolgens komen aan bod: het brein, het behaviorisme, beslissen en fouten, persoonlijkheid, onbewust gedrag, leiderschap, cultuur en het organiseren van gedrag. In het laatste hoofdstuk gaan wij in op gedragsinterventies, want gedrag begrijpen is meestal geen doel op zich.

Voor wie is het bestemd?
Dit toegankelijk geschreven boek is bedoeld als leerboek voor beroepsopleidingen (hbo-niveau), maar iedereen die geïnteresseerd is in het gedrag van mensen kan van dit boek leren.

Achtergrond van de auteurs

Drs. Maartje Bakhuys Roozeboom studeerde sociale wetenschappen en studeerde cum laude af voor zowel haar master sociale psychologie aan de Universiteit van Amsterdam als de master sociale wetenschappen aan de Universiteit Utrecht. Voordat zij in 2007 bij TNO ging werken als onderzoeker/adviseur, was zij kort werkzaam bij Bureau Beroepsziekten van de FNV en bij de Universiteit van Amsterdam. Bij TNO voert zij kwantitatief en kwalitatief (beleids)onderzoek en advisering op het gebied van arbeid en gezondheid uit. Sinds 2012 houdt zij zich bezig met psychosociale arbeidsrisico’s, bevlogenheid en werkdruk.
Dr. Birgitte Blatter studeerde af in de arbeidsepidemiologie binnen de studie Biomedische gezondheidswetenschappen aan de Radboud Universiteit in Nijmegen en promoveerde aan dezelfde universiteit op een epidemiologisch onderzoek op het terrein van reproductietoxicologie. Na haar promotie was zij werkzaam bij TNO als onderzoeker en programmamanager op het gebied van arbeid en gezondheid. Sinds 2014 houdt zij zich bij VeiligheidNL bezig met preventie van (arbeids)ongevallen en stimuleren van veilig gedrag in organisaties.

Drs. Herman de Bruine studeerde Techniche Natuurkunde aan de Technische Universiteit Delft en Bedrijfskunde aan de Interuniversitaire Interfaculteit Delft. Daarna werkte hij bij het ministerie van Justitie als organisatieadviseur, controller en kwaliteitsmanager binnen de Dienst Justitiële Inrichtingen. Sinds 2008 is hij fulltime verbonden aan de Haagse Hogeschool waar hij zich bezighoudt met onderwijs bij de opleiding Integrale Veiligheidskunde met onderwerpen als veiligheidscultuur, managementsystemen, informatiebeveiliging en verandermanagement. Zijn speciale aandacht ligt bij het bevorderen van Hoog Betrouwbaar Organiseren, het onderwerp van zijn promotieonderzoek.

Prof.dr. Jop Groeneweg studeerde psychologie aan de Universiteit Leiden en studeerde cum laude af in Functieleer. Sinds 1984 werkt hij bij de sectie cognitieve psychologie in leiden waar hij in 1992 promoveerde. Sinds 2006 werkt hij in deeltijd bij TNO en sinds 2017 is hij hoogleraar ‘Safety Assurance in Health Care’ bij de sectie veiligheidskunde van de Technische Universiteit Delft. Hij doet onderzoek naar en geeft onderwijs over een breed spectrum aan ‘mens en organisatie’ gerelateerde veiligheidskundige onderwerpen. Daarnaast adviseert hij organisaties bij het optimaliseren van bedrijfsprocessen om de veiligheid te vergroten.

Dr. Frank Guldenmund studeerde psychologie aan de Universiteit Leiden en studeerde cum laude af in zowel Functieleer als Methoden & Technieken van Psychologisch Onderzoek. Sinds 1992 werkt hij bij de sectie veiligheidskunde van de Technische Universiteit Delft en promoveerde daar in 2010 cum laude op het onderwerp veiligheidscultuur. Naast cultuur houdt hij zich bezig met verschillende veiligheidskundige onderwerpen, in het bijzonder met het managen van veiligheid en het bevorderen van veilig gedrag in risicovolle organisaties. Daarnaast geeft hij inleidende vakken in de veiligheidskunde aan dezelfde universiteit.

Dr. Frank Leoné studeerde af in de Kunstmatige Intelligentie (cum laude) en Cognitive Neuroscience en promoveerde in 2014 in de Cognitive Neuroscience. Thans is hij werkzaam als universitair docent bij het Donders Instituut van de Radboud Universiteit, afdeling Artificial Intelligence, en houdt zich bezig met hoe kennis over het brein kan bijdragen aan digitaal en niet-digitaal onderwijs. Deze kennis zet hij ook om in workshops voor scholen en bijdragen aan het maatschappelijke debat, eerder ook op het gebied van vrije wil en neurolaw.

Dr. Frank van Luijk werkt sinds 1983 bij LTP-business psychologen, waar hij in de loop der jaren diverse advies- en directiefuncties heeft bekleed. Sinds de oprichting, is hij een van de twee directieleden van TestNed. Binnen het risico- en veiligheidsmanagement besteedt hij met name aandacht aan ‘ontsporingen’. Waarom ontsporen sommige mensen? Waarom houden zij zich onder bepaalde omstandigheden niet meer aan de regels en vervallen zij in onveilig en risicovol gedrag? En wat is de rol van het management hierbij?

Dr. Marius Rietdijk studeerde af in de arbeids- en organisatie, klinische en sociale psychologie en promoveerde in de bedrijfskundige economie op het onderwerp organisaties conditioneren, de invloed van beloning en straf op werkprestaties. Hij is wetenschappelijk directeur van ADRIBA, het Europees expertisecentrum op het gebied van OBM aan de Vrije Universiteit Amsterdam en directeur van Rietdijk Gedragsverandering.

Victor Roggeveen is een man uit de praktijk. Na 8 jaar als scheepswerktuigkundige bij de Koninklijke Marine te hebben gevaren, werd hij veiligheidsmanager bij een Amerikaanse oliemaatschappij die op het Nederlands continentaal Plat aardgas exploiteert. In 1984 richtte hij het veiligheidsadviesbureau AdviSafe Risk Management op. In 1994 voltooide hij de opleiding tot Master of Health, Safety & Welfare aan de Universiteit van Amsterdam. In 2000 verliet hij AdviSafe. Sindsdien opereert hij als onafhankelijk veiligheidskundig adviseur. Hij deed promotieonderzoek naar de invloed van leiders op veiligheid (Universiteit Leiden).

Jan Treffers was gedurende 40 jaar in verschillende operationele en commerciële managementfuncties werkzaam in de Nederlandse offshore E&P (Exploratie en Productie) industrie. De laatste 9 jaar van zijn carrière was hij Managing Director van ENGIE E&P Nederland B.V., de grootste offshore gasproducent in Nederland. Gedurende zijn loopbaan heeft hij zich zeer actief beziggehouden met het verbeteren van de veiligheid in de Nederlandse offshore E&P-industrie. Na zijn pensionering was hij nog 8 jaar voorzitter van de Raad van Commissarissen van ENGIE E&P Holding Nederland B.V.

Drs. Tamara Wolsak studeerde Sociale & Organisatiepsychologie in Leiden en is ruim 10 jaar internationaal als consultant en trainer bezig geweest met risico- en veiligheidsmanagement, incident onderzoek en competentie-management in diverse industrieën wereldwijd. Sinds 2016 werkt zij voor TestNed en LTP-business psychologen als assessmentpsycholoog en coach. Haar kennis en ervaring in de veiligheidswereld zet zij nu in bij het selecteren en ontwikkelen van personen in veiligheidskritische functies.